WP£YW KREATYNY I KREATYNINY NA FUNKCJONOWANIE ORGANIZMU
Pierwsza forma kreatyny – monohydrat – stosowany jest ju¿ od 17 lat. Pomimo tak d³ugiego okresu stosowania, nadal panuje w mentalno¶ci wielu osób mit, i¿ kreatyna szkodzi nerkom. Postanowi³em sprawdziæ jak to naprawdê jest i przedstawiæ Wam to co uda³o mi siê odszukaæ. Mam nadzieje, ¿e przedstawione przeze mnie argumenty obal± ostatecznie to fa³szywe stwierdzenie, tak jak ju¿ dawno odeszlo do lamusa np. szkodliwe po³±czenie kreatyny i kofeiny.
W ostatnim czasie pojawiaj± siê na rynku coraz to nowsze formy kreatyny. W zwi±zku z tym ca³y czas panuje o¿ywiona dyskusja nad wy¿szo¶ci± jednych jej form nad innymi, najczêstszym argumentem przemawiaj±cym za „królowaniem” danej formy jest jej konwersacja do kreatyniny.
Kreatynina (z Wikipedii) - (z gr. kreas - miêso, nazwa systematyczna: 2-imino-1-metyloimidazolidyn-4-on) organiczny zwi±zek chemiczny, pochodna kreatyny. Jest bezwodnikiem kreatyny, wystêpuje w krwi i moczu. Stanowi produkt metabolizmu, jest wydalana z organizmu przez nerki z moczem stanowi±c oprócz mocznika jeden z g³ównych zwi±zków azotowych. Powstaje w organizmie w wyniku nieenzymatycznego rozpadu fosforanu kreatyny. Ilo¶æ wydalanej w ci±gu doby kreatyniny zale¿y od masy miê¶ni i jest charakterystyczna dla danego organizmu. ¦rednio z moczem wydala siê ok 14-26 mg kreatyniny na kilogram masy cia³a.
W praktyce medycznej kreatynina jest jednym z markerów biochemicznych pozwalaj±cym monitorowaæ stan nerek.
O kreatyninie ci±gle pisze siê tak samo – szkodliwa, nieprzydatna i bezwarto¶ciowa, jednak doniesienia z 2006 roku i liczne badania zmuszaj± nas do obalenia tej teorii!
Okaza³o siê bowiem, ¿e ta nie jest szkodliwa dla nerek, jak wcze¶niej przypuszczano, a lekarze b³êdnie interpretowali badania osób stosuj±cych kreatynê, u których wzrasta³ poziom kreatyniny w moczu. Jedynie w odosobnionych przypadkach suplementy kreatynowe szkodzi³y nerkom, ale gównie odpowiada³y za to tiazydy, które zanieczyszcza³y kreatynê niewiadomego pochodzenia. Badania przeprowadzane na wolontariuszach, którzy stosowali kreatyne w wysokich dawkach przez wiele lat i dostarczy³y dowodów na bezpieczeñstwo stosowania kreatyny, bez ¿adnych, negatywnych skutków zdrowotnych.
Nieprzydatna i bezwarto¶ciowa? Równie¿, nie mo¿na siê z tym zgodziæ!
Monohydrat kreatyny stosowany od lat przez sportowców by³ oskra¿any o to, i¿ w wiêkszo¶ci przemienia siê z nieprzydatn± kreatynine, zaraz po rozpuszczeniu substancji w soku owocowym lub tre¶ci ¿o³±dkowej i dlatego jest mniej cenny dla wspomagania od innych, nowszych jej form. Jednak aktualniejsze badania nie potwierdzi³y, a¿ tak wysokiej tendencji monohydratu do owej przemiany!
Ale przypu¶æmy nawet, gdyby wiêkszo¶c monohydratu przemienia³o siê szybko w kreatynine to czy mo¿na przypu¶ciæ, ze stosowany przez tysi±ce osób monohydrat nie dzia³a, ale pomimo tego ludzie stosuj± go od 17 lat i uznaj± za najsilniejszy z dozwolonych ¶rodkow wspomagaj±cych?
Wychodzi, wiêc na to, i¿ kreatynina te¿ ma dzia³anie wspomagaj±ce? Otó¿, rzeczywi¶cie tak jest!
Nawet gdy monohydrat ulega przemianie w kreatynine, to tego typu reakcje cechuj± siê tzw. sta³± równowagi. Oznacza to, i¿ tak samo sprawnie, jak kreatyna w kreatynine, równie¿ kreatynina zmienia siê w kreatynê. W organizmie panuje równowaga co oznacza, i¿ mamy jednej i drugiej substancji tyle samo.
Przydatno¶æ kreatyniny polega na tym, i¿ jest jednym z najsilniejszych o ile nie naj¶liniejszym antyoksydantem endogennym – wewnêtrznym pod warunkiem, ¿e miê¶nie dysponuj± dostatecznym zasobem kreatyny.. Jest ona takim przeciwutleniaczem, której najwiêcej powstaje w pracuj±cych w³óknach miê¶niowych, czyli bia³kach nara¿onych na rodnikowy katabolizm. Dlaczego? Bo, przeciecie¿ kreatynina powstaje przede wszystkim z fosfokreatyny po oddaniu przez ni± wysokoenergetycznego wi±zania fosforanowego bia³kom kurczliwym podczas ich pracy. Im bardziej intensywny wysi³ek, tym wiêksza produkcja kreatyniny, gdy¿ wystêpuje wiêksze zu¿ycie wysokoenergetycznych fosforanów z fosfokreatyny.
Ok, wiêc czas na przedstawienie badañ i publikacji przedstawiaj±cych wp³yw kreatyny na funkcjonowanie organizmu ludzkiego:
1.Suplementy z monohydratem kreatyny poprawiaj± wydajno¶æ æwiczenia, zapobiegaj± destrukcji nerwów, ³agodz± objawy chorób wyniszczaj±cych miê¶nie i wspieraj± o¶rodki energetyczne w komórkach. Kreatyna upo¶ledzi³a jednak funkcjonowanie nerek u szczurów z chorym organem. Wiêkszo¶æ pó¼niejszych badañ wykaza³a, ze kreatyna nie ma ¿adnych negatywnych skurków na funkcjonowanie nerek u zwierz±t i ludzi. Brazylijsny naukowcy odkryli, ¿e wyoskie dawki kreatyny (10 g dziennie przez 3 miesi±ce) nie mia³y wp³ywu na funkcjonowanie nerek u m³odych mê¿czyzn po treningu areobowym (40 minut 3 razy w tygodniu). Cystatyna C – marker uszkodzenia nerek, zmniejszy³a siê w grupie przyjmuj±cej kreatynê i placebo, pokazuj±, ¿e æwiczenia poprawi³y ogóln± kondycjê nerek Wywnioskowany, ¿e suplementy kreatyny nie uszkadzaj± funkcjonowania nerek u m³odych mê¿czyzn uczestnicz±cych w programach treningów areobowych o ¶redniej intensywno¶ci. (European Journal Applied Physiology, 103: 33-40, 2008)
2. Wykazano, ¿e suplementacja kreatyn± zmniejsza utratê komórek nerwowych podczas leczonych eksperymentalnie chorób neurologicznych. W istocie, mo¿e ona ona chroniæ twój mózg przed pewnymi typami urazów. Oto fascynuj±ce badanie naukowe. Otwarte, randomizowane badanie pilota¿owe nad mo¿liwymi neuroochronnymi efektami dzia³ania kreatyny objê³o 39 dzieci i nastolatków (od roku do osiemnastu lat) z urazami czaszkowo-mózgowymi. Kreatyna by³a im podawana przez 6 miesiêcy, codziennie w formie zawiesiny doustnej i dawce 0,4 g/kg. Odpowiada to 36 gdziennie podawanym osobie wa¿±cej 90 kg. Naukowcy stwierdzili, ¿e po zastosowaniu suplementacji stan chorych uleg³ poprawie. U wszystkich pacjentów zanotowane znacz±ce polepszenie, je¿eli chodzi o bóle i zawroty w g³owie oraz poziom zmêczenia. Nie zaobserwowano efektów ubocznych jej podawania![/
To znaczy, ¿e dzieci mog± to braæ i nie eksploduj± im nerki? Na to wygl±da. (Andres R.H., Ducray A.D., Schlattner U., Walimann T., Widmer H.R., Funstions and effects of creatine in the central nervous system. Brain Res Bull, Jul 1; 76(4): 329-343 (2008)
3.Brak snu obni¿aj± fizycnie i psychicznie mo¿liwo¶ci ludzi, czy to studentów kuj±cych do ostatnich egzaminów, czy te¿ ¿o³nierzy walcz±cych w Iraku czy Afganistanie. Mózg, podobnie jak i inne komórki ludzkiego cia³a, bazuje na ATP i CP jako ¼ród³ach energii. Poziom fosforanu kreatyny czêsto opada podczas okresów niedoboru snu. Liczne badania wykazuj±, ¿e suplementacja monohydratem kreatyny poprawia mo¿liwo¶ci umys³owe i wyniki testów IQ. Monohydrat stosowany 4 razy dziennie przez tydzieñ w dawkach 5 g poprawi³ pracê mózgu, w tym zdolno¶æ podejmowania decyzji, pamiêæ krótkotrwa³±, poczucie równowagi, nastrój i czas reakcji u osób stosuj±cych treningi o umiarkowanej intensowyno¶ci pozbawionych snu przez 18, 24 i 36 godzin. Suplementy kreatynowe poprawiaj± pracê mózgu u osób fizycznie aktywnych i cierpi±cych z powodu niedoboru snu. Physiology Behavior, 90:21-28, 2007)
4.Miejska legenda dotycz±ca sportu i treningu g³osi, ¿e suplementy zawieraj±ce monohydrat kreatyny powoduj± kurcze miê¶ni i sprzyjaj± odwodnieniu. Nie maj±c ¿adnych dowodów naukowych, media, a tak¿e niektórzy trenerzy i sportowcy szeroko rozpowszechniaj± te b³êdne informacje. Badacze z University of Oklahoma pod przewodnictwem Vincenta Dalbo stwierdzili, ¿e co¶ zupe³ne przeciwnego jest prawd±: kreatyna poprawia tolerowanie ciep³a i u³atwia utrzymanie poziomu osocza podczas æwiczeñ przy wysokiej temp. Osocze, czyli niekomórkowy sk³adnik krwi, jest kluczowe dla utrzymania stabilnej temp. Cia³a i pojemno¶ci minutowej serca (objêto¶ci krwi t³oczonej przez serce) podczas æwiczeñ. Nawet u odwodnionych osób kreatyna powiêksza wydolno¶æ podczas æwiczeñ oraz pomaga zwalczaæ negatywne efekty zmniejszonej ilo¶ci wody w organizmie. Suplementy kreatyny nie powoduj± odwodnienia i kurczów miê¶ni podczas æwiczeñ. Zwiêkszaj± raczej mo¿liwo¶ci organizmu regulowanie temp podczas treningu, a tak¿e polepszaj± niektóre osi±gi sportowe. British Journal Sports Medicine, in press; published online Januray 9, 2008)
5.Dobroczynny wp³yw monohydratu kreatyny na wydajno¶æ fizyczn± zosta³ odkryty ponad 100 lat temu, ale do lat 90. nie przyku³ uwagi naukowców. Od tamtej pory sta³ siê najpopularniejszym suplementem wspomagaj±cym wytrzyma³o¶æ. Kreatyna podwy¿sza ilo¶æ wysoko energetycznego zwi±zku fosfokreatyny w komórkach, ale wp³ywa tak¿e na aktywno¶æ genów w komórkach ca³ego cia³a, tak¿e w mózgu. Wspiera ona przygotowanie sportowe, pomaga zwalczaæ wolne rodniki odpowiedzialne za starzenie siê i zniszczenia genów, zapobiega pogarszaniu stanu psychicznego starszych ludzi i ludzi os³abionych w wyniku chorób. Hiszpañscy badacze odkryli, ¿e kreatyna zredukowa³a wystêpowanie konwulsji u szczurów z rzadk± chorob± metaboliczn± zwan± GA- I. Poprawi³a ona tak¿e regulacjê pompy komórkowej w mózgu, które kontroluj± równowagê p³ynów i elektrolitów. Autorzy wywnioskowali, ¿e kreatyna mo¿e byæ przydatna u pacjentów z t± rzadk± chorob± metaboliczn±. (Brain Research, 1185:336-345, 2007)
6.Unieruchomienie ramienia lub nogi w gipsie powoduje szybkie utraty masy miê¶niowej, si³y i wytrzyma³o¶ci. Monohydrat kreatyny zwiêksza wielko¶æ i si³ê miê¶ni u sportowców, ludzi starszych i cierpi±cych na choroby zwyrodnieniowe. Kanadyjscy badacze prowadzeni przez Adama Johnsona odkryli, ¿e suplementy kreatyny (5 g cztery razy dziennie) zapobieg³y zanikowi miê¶ni u m³odych mê¿czyzn z rêk± unieruchomion± w gipsie w ci±gu dwóch 7-dniowych okresów. Noszenie gipsu bez za¿ywania kreatyny spowodowa³o 3,7% zanik masy miê¶niowej, 21,5% zanik si³y i 43% zanik wytrzyma³o¶ci miê¶ni. Podczas suplementacji kreatyn± masa miê¶niowa nieco siê zwiêkszy³a a si³a i wytrzyma³o¶æ obni¿y³y siê odpowiednio o 4,1% i 9,6%. Suplementy monohydratu kreatyny zapobiegaj± du¿ym utratom masy miê¶niowej, si³y i wytrzyma³o¶ci unieruchomionych koñczyn u m³odych mê¿czyzn. (Journal Strength Conditioning Research, w druku,; opublikowaneo w internecie, styczeñ 2009)
Mo¿na znale¼æ jeszcze opinie, jakoby kreatyna wp³ywa³a na markery kolagenu miê¶niowego i zwiêksza³a jego produkcje. Kolagen miê¶niowy dzia³a jak swoiste rusztowanie wspieraj±ce w³ókna miê¶niowe. Badacze stworzyli hipotezê, wed³ug której zwiêkszony poziom kolagenu miê¶niowego na d³u¿sz± metê mo¿e sprzyjaæ zwiêkszaniu masy miê¶ni w ci±gu kilkutygodniowej przygody z treningiem si³owym.
Jedynym chyba negatywnym dzia³aniem kreatyny na jaki wpad³em podczas szukania ró¿nych informacji to jej negatywny wp³yw na uk³ad trawienny, co mo¿e powodowaæ biegunke itp., jednak nie s± to sta³e efekty suplementacji kreatyny, a jedynie chwilowe efekty uboczne.
Wiêc podsumowuj±c, za zakoñczenie ustalmy sobie jedno: podwy¿szona kinaza kreatyninowa nie ¶wiadczy wcale o uszkodzeniu nerek. Oznacza to jedynie, ¿e minê³a ju¿ faza nasycenia tym ¶rodkiem i organizm nie przyjmuje ju¿ takiej dawki jak na pocz±tku. W zwi±zku z tym, kreatyna nie jest ju¿ tak chêtnie wch³aniana przez miê¶nie i z tego powodu nerki mocniej pracuj± przy metabolizowaniu jej, co w³a¶nie jest powodem podwy¿szonej kinazy kreatyninowej w te¶cie krwi. Dowiedziono naukowo, ¿e do uszkodzenia nerek potrzeba niebotycznej ilo¶ci kreatyny, która z ca³± pewno¶ci± jest praktycznie nie do spo¿ycia, bo przewy¿sza prawie dziesiêciokrotnie ilo¶æ stosowan± w fazie ³adowania. Z tego wynika, ¿e je¶li nie jeste¶my zmutowanymi poch³aniaczami 200 gramów kreatyny na dobê, nie musimy siê obawiaæ o kondycjê naszych nerek
Przy tworzeniu tego tekstu korzysta³em z artyku³u S³awomira Ambrozaiaka „Kreatyna 2006” zamieszczona w SDW, jak równie¿ z licznych numerów MD i pewnych informacji znalezionych w internecie.