Podstawowym ¼ród³em energii s± t³uszcze, teoretycznie 1g t³uszczu dostarcza 9kcal (bia³ek i wêglowodanów 4kcal, alkoholu 7 kcal). Postaram siê jasno opisaæ proces ich metabolizmu i rozwiaæ w±tpliwo¶ci na temat tego, czy powinni¶my spo¿ywaæ t³uszcze po treningu.

T³uszcze to szeroka grupa zwi±zków, mo¿na je podzieliæ na podstawowe grupy: t³uszcze proste, z³o¿one (w wiêkszo¶ci estry glicerolu po³±czone z pochodn± aminow±), zwi±zki t³uszczopodobne oraz niektóre witaminy (A, D, E, K).

Metabolizm t³uszczów
przebiega na granicy wodnej i olejowej z wykorzystaniem enzymów hydrolitycznych, zwanych lipazami. Du¿e znaczenie przy trawieniu ma emulgacja (spowodowana przez wydzielane sole kwasów ¿ó³ciowych do dwunastnicy) – jest to rozbijanie wiêkszych kropel t³uszczu na mniejsze, przez co procesy chemiczne mog± zachodziæ efektywniej.

Lipaza trzustkowa jest g³ównym enzymem odpowiedzialnym za trawienie t³uszczów. Hydrolizuje wi±zania estrowe przy pierwszym i trzecim atomie wêgla, czego przy trawieniu trójgliceroli produktami s± wolne kwasy t³uszczowe i monoacyglicerole. Zwi±zki w tej formie mog± zostaæ wch³oniête, b±d¼ ulec dalszym procesom trawiennym z wykorzystaniem estrazy i fosfolipazy.

T³uszcze o krótkich ³añcuchach z enterocytu przechodz± od razu do naczyñ krwiono¶nych, poniewa¿ s± do¶æ dobrze rozpuszczalne w wodzie. Metabolizm t³uszczów o d³u¿szych ³añcuchach s± bardziej z³o¿one – triacyloglicerole, fosfolipidy i cholesterol zostaj± zamkniête w bia³kowym pêcherzyku (chylomikrony) i z enterocytu trafiaj± do naczyn limfatycznych, gdzie transportowane s± i wykorzystywane przez ca³e cia³o.

T³uszcze po treningu
Z powy¿szego opisu wynika, ¿e metabolizm t³uszczów o d³ugim ³añcuchu wêglowym wi±¿e siê ze spowolnieniem metabolizmu. Po treningu si³owym nale¿y uzupe³niæ niedobory i korzystaæ z tzw. „Okna anabolicznego”, wiêc zale¿y nam na szybkiej przyswajalno¶ci sk³adników od¿ywczych. Je¶li chcemy dostarczyæ t³uszczów w tym okresie nale¿y skorzystaæ z tych o krótkich (SCFA) i ¶rednich (MCFA) ³añcuchach wêglowych (tak jak wcze¶niej wspomina³em, od razu przedostaj± siê do krwioobiegu). Mo¿na je znale¼æ w takich produktach jak np. olej kokosowy, który sklada siê w wiêkszo¶ci z MCFA.
Nale¿y unikaæ produktów, które s± ¼ród³em t³uszczu o dlugich ³añcuchach wêglowych [LCFA] (t³uste miêso, jajka, ro¶liny).

autor: dtx