Jest to artykuł odnośnie witamin, które odgrywają w naszym życiu bardzo ważną rolę, które równierz są składnikami odżywek białkowych czy gainerów.
Witaminy są składnikami niezbędnymi w żywieniu człowieka dla normalnego przebiegu szeregu procesów zachodzących w jego tkankach. Nie mogą byc wytwarzane przez organizm i muszą byc dostarczane z pożywieniem w ilości od kilkunastu mikrogramów lub miligramów. Nie są źródłem energii ani materiałem budulcowym.
Poniżej zamieszcze nazwy i funkcje witamin:
Witamina A- Powstaje ona w tkankach zwierzęcych wskutek utleniania kilku związków karotenowych pospolitych w roślinach.
Witamina dostarczana jest do organizmu poprzez spożywanie masła, jaj, mleka, wątroby, sera, tłustego mięsa.
Funkcją tej witaminy jest m.in.:
-współtworzenie rodopsyny (purpury wzrokowej)
-zapewnienie normalnego wzrostu kości i zębów przez regulację aktywności komórek tkanki kostnej
-regulacja wzrostu i funkcjonowania tkanki nabłonkowej
Niedobór witaminy:
- kruche, wolno rosnące paznokcie,
- zahamowanie wzrostu,
- infekcje i stany zapalne dziąseł oraz innych narządów,
- suchość i szorstkość skóry,
- brak apetytu,
- oziębłość, bezpłodność,
Nadmiar witaminy:
- drażliwość,
- powiększenie wątroby i śledziony,
- suchość i świąd skóry,
- wymioty, brak łaknienia, nudności,
- bóle głowy,
- krwawienie z dziąseł,
Ciekawostki o witaminie:
- jako witamina A, zwana retinolem, znajduje się tylko w żywności pochodzenia zwierzęcego. Jako prowitamina A, zwana karotenem, znajduje się w żywności pochodzenia roślinnego,
Witamina B1 (tiamina)- Rozpuszczalna w wodzie, odgrywa zasadniczą rolę w procesach oddychania tkankowego, głównie w przemianie węglowodanów, jest częścią składową koenzymu karboksylazy (pirofosforanu tiaminy).
Niektóre funkcje- Wspomaga proces wzrostu. Wzmaga czynność acetylocholiny, hamuje esterazę cholinowa, działa synergicznie z tyroksyną i insuliną, pobudza wydzielanie hormonów gonadotropowych. Tiamina przyspiesza gojenie się ran i wykazuje działanie uśmierzające ból.
Niedobór witaminy:
- porażenie nerwów i atrofia mięśni kończyn (choroba beri beri),
- zaburzenia czynności centralnego układu nerwowego (oczopląs, zaburzenia pamięci, koncentracji, zakłócenia równowagi emocjonalnej),
- niewydolność krążenia (przyspieszona akcja serca, powiększenie wymiarów serca, obrzęki kończyn górnych i dolnych),
Nadmiar witaminy:
- osłabienie, zmęczenie,
- zawroty głowy,
- obrzęki,
- drżenie mięśni,
- zaburzenia rytmu serca,
- reakcje alergiczne,
- poty,
- nudności,
Ciekawostki o witaminie:
- mąka jest zwykle wzbogacana w witaminę B1 w celu zrekompensowania strat powstałych w procesie mielenia ziarna,
Witamina B2(ryboflawina)- Ryboflawina jest zaliczana do witamin z grupy B, gdyż jest prekursorem dwóch ważnych koenzymów i jest rozpuszczalna w wodzie. Jest degradowana przez UV.
Role w organizmie - ryboflawina bierze udział w procesach utleniania i redukcji, współdziała w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego.
Niedobór witaminy:
- spadek masy ciała,
- uczucie pieczenia skóry,
- uczucie bólu błon śluzowych,
- zapalenie błony śluzowej kącików ust (zajady),
- zapalenie rąbka czerwieni warg,
- przekrwienie błon śluzowych,
- zapalenie języka,
- zapalenie spojówek,
- zahamowanie rozwoju umysłowego u dzieci,
Nadmiar witaminy:
- nudności i wymioty
Ciekawostki o witaminie:
- 50% witaminy B2 ulega zniszczeniu po wystawieniu na bezpośrednie działanie światła słonecznego; jest to najważniejszy powód, dla którego nie sprzedaje się mleka w przezroczystych szklanych butelkach,
Witamina B12(cyjanokobalamina)- Witamina B12 bierze udział w przemianie węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej i w różnorodnych procesach, zapewnia aktywność, uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi, przeciwdziała niedokrwistości, umożliwia syntezękwasów nukleinowych w komórkach, przede wszystkim szpiku kostnego; wpływa na funkcjonowanie ukłedu nerwowego.
Niedobór witaminy:
- zaburzenia powstawania ciałek krwi, zwłaszcza czerwonych - niedokrwistość złośliwa, magaloblastyczna (choroba Addisona - Biermera),
- zmiany zwyrodnieniowe błony śluzowej żołądka,
- zaburzenia żołądkowo jelitowe i brak apetytu,
- stany zapalne ust,
Nadmiar witaminy:
- przy stosowaniu przez dłuższy czas megadawek tej witaminy zaobserwowano u niektórych ludzi objawy uczuleniowe.
Ciekawostki o witaminie:
- zapasy witaminy B12 zgromadzone w wątrobie zdrowego człowieka wystarczają do pokrycia zapotrzebowania człowieka na około 3 lata. Do niedoboru dochodzi zazwyczaj u jaroszy, u osób ze schorzeniami związanymi z nieprawidłową produkcją czynnika Castle'a w żołądku lub zaburzeniami wchłaniania w jelitach.
Witamina C(kwas askorbowy)- Witamina C wpływa na wytwarzanie i zachowywanie kolagenu, ułatwia gojenie się ran, złamań, hamuje tworzenie się sińców, powstawania krwotoków, krwawień dziąseł, podnosi odporność na zakażenia, uszkodzenia oraz na choroby, szczególnie w okresach przeciążenia fizycznego, skraca czas trwania zakażenia itd.
Niedobór witaminy:
- zaburzenia w tworzeniu kolagenu (zwiększona łamliwość kości), wolniejsze gojenie się ran,
- bladość skóry i błon śluzowych,
- zaburzenia w przemianie kwasów tłuszczowych,
- zmniejszenie odporności na infekcje,
- bóle mięśniowe, zmęczenie, apatia i brak apetytu,
Nadmiar witaminy:
- stosowanie wysokich dawek powoduje zakwaszenie moczu, upośledzając w ten sposób wydalanie stałych kwasów i zasad.
Ciekawostki o witaminie:
- palacze mają wyższe zapotrzebowanie na witaminę C niż osoby niepalące,
- przyjmowanie zbyt dużych dawek syntetycznej witaminy C sprzyja tworzeniu się kamieni w nerkach,
- przeterminowaną żywność rozpoznaje się po znacznie obniżonej zawartości witaminy C.
więcej o witaminie C:
http://www.e-gym.pl/showthread.php?t=22375&page=3
Witamina D- zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry, reguluje wydzielanie insuliny, a tym samym wpływa na odpowiedni poziom cukru w organizmie. Korzystnie wpływa na słuch, gdyż decyduje o dobrym stanie kostek ucha wewnętrznego. Oddziałuje na komórki szpiku kostnego produkujące komórki obronne (monocyty).
Niedobór witaminy:
- u dzieci starszych i młodzieży - krzywica późna (rachitis tarda),
- u starszych: zaburzenia struktury kości - osteomalacja i zrzeszotnienie kości,
- krótkowzroczność,
Nadmiar witaminy:
- nudności,
- biegunka,
- spadek masy ciała,
- łatwe męczenie się,
- nadmierne pocenie się,
- senność,
Ciekawostki o witaminie:
- witamina D powstaje w skórze człowieka w wyniku działania słonecznych promieni ultrafioletowych. Z pożywieniem przyjmuje się głównie jej formę wstępną (prowitaminę), która w kolejnym etapie przetwarzana jest w wątrobie, nerkach i skórze na właściwą witaminę D.
Witamina E(tokoferol)- Tokoferol jest głównym antyoksydantem który chroni komórki przed utleniaczami. Bierze udział w dostarczaniu składników odżywczych do komórek. Wzmacnia ścianę naczyń krwionośnychoraz chroni czerwone krwinki przed przedwczesnym rozpadem.
Niedobór witaminy:
- zaburzenia funkcjonowania i osłabienie mięśni szkieletowych (dystrofia),
- rogowacenie i wczesne starzenie się skóry oraz gorsze gojenie się ran,
- niedokrwistość u niemowląt i dzieci,
- bezpłodność,
- pogorszenie wzroku,
Nadmiar witaminy:
- witamina spożywana przez dłuższy czas w dawkach większych niż 1000 mg octanu α-tokoferolu na dobę, u osób dorosłych, może powodować zmęczenie, bóle głowy, osłabienie mięśni i zaburzenia widzenia.
Ciekawostki o witaminie:
- naturalna witamina E powstaje tylko w roślinach. Zwierzęta nie potrafią jej wytwarzać.
Witamina H - Biotyna- Współdziała w przemianie aminokwasów i cukrów jak również uczestniczy z witaminą K w syntezie protrombiny białka odpowiedzialnego za prawidłowe krzepnięcie krwi. Wpływa na właściwe funkcjonowanie skóry oraz włosów, zapobiega siwieniu włosów oraz łysieniu.
Niedobór witaminy:
- łuszczycowe zmiany skóry na dłoniach, nogach i ramionach, wysuszenie i przebarwienia skóry oraz błon śluzowych,
- podwyższenie poziomu cholesterolu i barwników żółciowych we krwi,
- bóle mięśniowe, osłabienie i apatia
Nadmiar witaminy:
- bóle brzucha, nudności, wymioty, złe samopoczucie, niekiedy biegunka
Ciekawostki o witaminie:
- bakterie jelitowe mają zdolność wytwarzania witaminy H,
- w suchej postaci biotyna jest dość trwała, ale w silnie kwaśnych i alkalicznych roztworach traci swoją aktywność biologiczną, szczególnie w podwyższonej temperaturze.
Witamina K- Uczestniczy w formowaniu tkanki kostnej, wpływa na przemiany metaboliczne kwasów nukleinowych. Witamina K posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze, wykazuje również działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Niedobór witaminy:
- obniżony poziom protrombiny we krwi - dotyczy to zwłaszcza ludzi starszych, u których występują zaburzenia w obrębie przewodu pokarmowego (zaburzenia wydzielania żółci, wchłaniania w jelicie cienkim),
- wydłużony czas krzepnięcia krwi (krwotoki z nosa, układu pokarmowego i moczowego),
Nadmiar witaminy:
- nadmierne dawki mogą wpłynąć niekorzystnie na pracę wątroby,
- zbyt duże dawki witaminy K mogą powodować poty oraz uczucie gorąca,
- podawana w formie zastrzyku domięśniowego może wywołać odczyny alergiczne oraz powodować skoki ciśnienia tętniczego
Ciekawostki o witaminie:
- dzieci oraz osoby obłożnie chore skazane są na zaopatrywanie organizmu w witaminę K jedynie poprzez pożywienie. U zdrowych osób dorosłych witamina ta wytwarzana jest przez florę bakteryjną jelit.
Jak widac po tym artykule witaminy stanowią bardzo ważną częśc w naszym życiu i rozwoju. Trzeba pamiętac o jednej rzeczy nadmiar witamin moze byc tak samo groźny jak ich niedobór.
źródła: Encyklopedia witamin, wikipedia oraz moja wena:)