Izba
12-02-08, 21:31
Dysklekcja się szerzy więc postanowiłem umieścić na forum zasady pisowni i interpunkcji :) Zaczynamy!
#1. Zasady pisowni "rz" oraz "ż":
Rz piszemy, gdy w wyrazach wymienia się na r, np.:
rowerzysta - rower,
na komputerze - komputer,
dworzec - dworca.
Rz piszemy w zakończeniach wyrazów:
arz
erz
mierz
mistrznp.:
bramkarz, pisarz,
harcerz, rycerz,
ciśnieniomierz, Sandomierz,
burmistrz, zegarmistrz.
Rz piszemy po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j, w, np.:
brzeg, brzoza,
przebój, sprzedawca,
drzewo, modrzew,
trzeba, patrzeć,
grzyb, pielgrzym,
chrzan, chrząszcz,
spojrzeć, ujrzeć,
wrzesień, wrzeciono.
Wyjątki:
wyrazy: bukszpan, gżegżółka, kształt, kszyk (nazwa ptaka), piegża (nazwa ptaka), pszczoła, Pszczyna, pszenica, pszenżyto,
w przymiotnikach zakończonych na: - szy, - ejszy, np.: lepszy, nowszy, najlepszy, najnowszy, ładniejszy, mocniejszy, najładniejszy, najmocniejszy.Ż piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g, dz, h, z, ź, s
np.:
książka - księga,
wstążka - wstęga,
mosiężny - mosiądz,
pieniążek - pieniądz,
drużyna - druh,
watażka - wataha,
każę (coś zrobić) - kazać,
mażę (po czymś) - mazać,
przerażenie - przerazić,
zamrażać - mroźny, mróz,
bliżej - blisko,
niżej - nisko.
Ż piszemy w wyrazach zakończonych na: - aż, - eż
np.:
pejzaż, witraż, młodzież, odzież.
Ż piszemy po literach: l, ł, r, n,
np.:
lżej, ulżyć,
małże, małżeństwo,
rżysko, rżenie,
rewanż, oranżada.
#2. Zasady pisowni "u" oraz "ó":
U piszemy w zakończeniach rzeczowników:
un
unek
uchna
uszka
uszek
uch
us
usiazwiastun, podaruek, córuchna, staruszka, łańcuszek, maluch, raptus, mamusia.
U piszemy w czasownikach zakończonych na:
uj
ujesz
ujenp.: maluję, malujesz, maluje, wędruję, wędrujesz, wędruje.
U piszemy w czasownikach typu: czuć, kuć, kłuć, pruć, snuć, np.: czuje, kuję, kłuję pruję, snuję.
Ó piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: o, e, a
np.:
stół - stoły
wiózł - wiozę
trójka - troje
przyjaciółka - przyjaciel
niósł - niesie
siódmy - siedem
skrót - skracać
mówić - mawiać
powtórzyć - powtarzać
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ów, np.:
Julianów
Tarłów
Opatów
z lasów
chłopców
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówka, np.:
łamigłówka
pocztówka
złotówka
Wyjątki: skuwka, wsuwka, zasuwka.
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówna, np.:
Nowakówna
Kucówna
Ó piszemy na początku wyrazów: ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówcześnie,ówdzie.
#3. Zasady pisowni "ch" oraz "h":
Ch piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: sz
np.:
mucha - muszka,
wydmuchać - wydmuszka,
trochę - troszkę,
Ch piszemy po literze s np.: schab, schody, wschód.
Ch piszemy na końcu wyrazów, np.: na drogach, orzech, zuch.
Wyjątki: druh, Boh (nazwa rzeki).
H piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g, ż, z, dz,
np.:
wahać się - waga,
druh - drużyna,
błahy - błazen,
wataha - watadze.
#4. Zasady interpunkcji
Błędy interpunkcyjne mają swoje źródło w nieznajomości i nieprzestrzeganiu zasad składniowych, które są podstawą interpunkcji. Jeśli znasz struktury składniowe, na pewno dobrze zastosujesz znaki interpunkcyjne.
Zawsze oddzielamy przecinkiem wypowiedzenia współrzędne jeśli nie są połączone spójnikami, np.
Czytam, marzę.
Stawiamy przecinki przed takimi spójnikami a, ale, jednak, lecz, więc, toteż, dlatego, czyli i wszystkimi spójnikami wprowadzającymi zdania podrzędne, np.
Uczę się pilnie, ponieważ chcę otrzymać dobre stopnie.
Nie stawiamy przecinka przed spójnikami: albo, i, oraz, ani, ni.
Przed spójnikami powtórzonymi, które pełnią identyczną funkcję w wypowiedzeniu stawiamy przecinek, np.
Zjem obiad i ciastko, i lody.
Nigdy nie stawiaj przecinka na początku linijki!
W wypowiedzeniu podrzędnie złożonym oddzielamy przecinkami wypowiedzenia składowe i zdania wtrącone, np.
Wyjadę do Gdańska, gdyż lubię morze.
Dwukropek stawiamy przed przytoczeniem słów lub myśli cudzych albo własnych.
Myślnik można postawić przed członem zdania zawierającym uściślenie poprzedniej myśli, sprecyzowanie tej myśli przez znalezienie właściwszego słowa, np.
Należę do ludzi, którzy raz dawszy nura w Azję, starają się żyć w zgodzie z otoczeniem, mało w zgodzie-w harmonii.
Wielokropek w tekście literackim oznacza przerwanie lub niedokończenie wypowiedzi, np.
To jest wszystko, co miałem panu. . .
Wielokropek w nawiasie kwadratowym lub okrągłym oznacza opuszczenie części cytatu, np.
„Wśród takich pól [. . . ] stał dwór szlachecki”
Nawiasem oddzielamy wyrazy, zwroty, równoważniki zdań, zdania, a nawet całe partie tekstu, jeżeli zawierają treść uboczną, wyjaśniającą, dodatkową, np.
Niedźwiedzie (bure) mają-poza psami-najwięcej chyba czegoś ludzkiego.
W nawiasie możemy umieszczać wtrącone przykłady.
Źródło:
Zasady pisowni: http://www.zasady-pisowni.dyktanda.net/ (http://www.zasady-pisowni.dyktanda.net/)
Zasady Interpunkcji: http://www.sciaga.pl/tekst/5578-6-zasady_interpunkcji
#1. Zasady pisowni "rz" oraz "ż":
Rz piszemy, gdy w wyrazach wymienia się na r, np.:
rowerzysta - rower,
na komputerze - komputer,
dworzec - dworca.
Rz piszemy w zakończeniach wyrazów:
arz
erz
mierz
mistrznp.:
bramkarz, pisarz,
harcerz, rycerz,
ciśnieniomierz, Sandomierz,
burmistrz, zegarmistrz.
Rz piszemy po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j, w, np.:
brzeg, brzoza,
przebój, sprzedawca,
drzewo, modrzew,
trzeba, patrzeć,
grzyb, pielgrzym,
chrzan, chrząszcz,
spojrzeć, ujrzeć,
wrzesień, wrzeciono.
Wyjątki:
wyrazy: bukszpan, gżegżółka, kształt, kszyk (nazwa ptaka), piegża (nazwa ptaka), pszczoła, Pszczyna, pszenica, pszenżyto,
w przymiotnikach zakończonych na: - szy, - ejszy, np.: lepszy, nowszy, najlepszy, najnowszy, ładniejszy, mocniejszy, najładniejszy, najmocniejszy.Ż piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g, dz, h, z, ź, s
np.:
książka - księga,
wstążka - wstęga,
mosiężny - mosiądz,
pieniążek - pieniądz,
drużyna - druh,
watażka - wataha,
każę (coś zrobić) - kazać,
mażę (po czymś) - mazać,
przerażenie - przerazić,
zamrażać - mroźny, mróz,
bliżej - blisko,
niżej - nisko.
Ż piszemy w wyrazach zakończonych na: - aż, - eż
np.:
pejzaż, witraż, młodzież, odzież.
Ż piszemy po literach: l, ł, r, n,
np.:
lżej, ulżyć,
małże, małżeństwo,
rżysko, rżenie,
rewanż, oranżada.
#2. Zasady pisowni "u" oraz "ó":
U piszemy w zakończeniach rzeczowników:
un
unek
uchna
uszka
uszek
uch
us
usiazwiastun, podaruek, córuchna, staruszka, łańcuszek, maluch, raptus, mamusia.
U piszemy w czasownikach zakończonych na:
uj
ujesz
ujenp.: maluję, malujesz, maluje, wędruję, wędrujesz, wędruje.
U piszemy w czasownikach typu: czuć, kuć, kłuć, pruć, snuć, np.: czuje, kuję, kłuję pruję, snuję.
Ó piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: o, e, a
np.:
stół - stoły
wiózł - wiozę
trójka - troje
przyjaciółka - przyjaciel
niósł - niesie
siódmy - siedem
skrót - skracać
mówić - mawiać
powtórzyć - powtarzać
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ów, np.:
Julianów
Tarłów
Opatów
z lasów
chłopców
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówka, np.:
łamigłówka
pocztówka
złotówka
Wyjątki: skuwka, wsuwka, zasuwka.
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówna, np.:
Nowakówna
Kucówna
Ó piszemy na początku wyrazów: ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówcześnie,ówdzie.
#3. Zasady pisowni "ch" oraz "h":
Ch piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: sz
np.:
mucha - muszka,
wydmuchać - wydmuszka,
trochę - troszkę,
Ch piszemy po literze s np.: schab, schody, wschód.
Ch piszemy na końcu wyrazów, np.: na drogach, orzech, zuch.
Wyjątki: druh, Boh (nazwa rzeki).
H piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g, ż, z, dz,
np.:
wahać się - waga,
druh - drużyna,
błahy - błazen,
wataha - watadze.
#4. Zasady interpunkcji
Błędy interpunkcyjne mają swoje źródło w nieznajomości i nieprzestrzeganiu zasad składniowych, które są podstawą interpunkcji. Jeśli znasz struktury składniowe, na pewno dobrze zastosujesz znaki interpunkcyjne.
Zawsze oddzielamy przecinkiem wypowiedzenia współrzędne jeśli nie są połączone spójnikami, np.
Czytam, marzę.
Stawiamy przecinki przed takimi spójnikami a, ale, jednak, lecz, więc, toteż, dlatego, czyli i wszystkimi spójnikami wprowadzającymi zdania podrzędne, np.
Uczę się pilnie, ponieważ chcę otrzymać dobre stopnie.
Nie stawiamy przecinka przed spójnikami: albo, i, oraz, ani, ni.
Przed spójnikami powtórzonymi, które pełnią identyczną funkcję w wypowiedzeniu stawiamy przecinek, np.
Zjem obiad i ciastko, i lody.
Nigdy nie stawiaj przecinka na początku linijki!
W wypowiedzeniu podrzędnie złożonym oddzielamy przecinkami wypowiedzenia składowe i zdania wtrącone, np.
Wyjadę do Gdańska, gdyż lubię morze.
Dwukropek stawiamy przed przytoczeniem słów lub myśli cudzych albo własnych.
Myślnik można postawić przed członem zdania zawierającym uściślenie poprzedniej myśli, sprecyzowanie tej myśli przez znalezienie właściwszego słowa, np.
Należę do ludzi, którzy raz dawszy nura w Azję, starają się żyć w zgodzie z otoczeniem, mało w zgodzie-w harmonii.
Wielokropek w tekście literackim oznacza przerwanie lub niedokończenie wypowiedzi, np.
To jest wszystko, co miałem panu. . .
Wielokropek w nawiasie kwadratowym lub okrągłym oznacza opuszczenie części cytatu, np.
„Wśród takich pól [. . . ] stał dwór szlachecki”
Nawiasem oddzielamy wyrazy, zwroty, równoważniki zdań, zdania, a nawet całe partie tekstu, jeżeli zawierają treść uboczną, wyjaśniającą, dodatkową, np.
Niedźwiedzie (bure) mają-poza psami-najwięcej chyba czegoś ludzkiego.
W nawiasie możemy umieszczać wtrącone przykłady.
Źródło:
Zasady pisowni: http://www.zasady-pisowni.dyktanda.net/ (http://www.zasady-pisowni.dyktanda.net/)
Zasady Interpunkcji: http://www.sciaga.pl/tekst/5578-6-zasady_interpunkcji