milo90
13-01-08, 00:44
Żaden układ czy pojedynczy narząd nie mógłby działać bez tlenu i składników odżywczych (paliwa). Paliwo to, jest rozprowadzane po organizmie przez krew krążącą w żyłach i tętnicach po naszym organizmie, dając tym samym możliwość funkcjonowania. Układ krwionośny również:
- transportuje hormony z miejsc ich wytwarzania do komórek docelowych
- transportuje zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii z tkanek do wątroby i nerek
- transportuje ciepło między ośrodkami produkującymi ciepło (np: wątroba, mięśnie szkieletowe, brunatna tkanka tłuszczowa) a odbiorcami ciepła (skóra, nerki)
- pełni rolą odpornościową
- uczestniczy w utrzymaniu odpowiedniego pH, zapewnia komórkom środowisko stałe pod względem chemicznym i fizycznym.
Na układ krwionośny składają się:
- serce
- naczynia krwionośne
Serce człowieka to mięśniowy twór zbudowany z tkanki swoiście poprzecznie prążkowanej tzw. sercowej. Serce położone jest w śródpiersiu, podstawą zwrócone do obojczyków a wierzchołek stożka sercowego sięga siódmego lewego międzyżebrza. Serce jest wielkości naszej zaciśniętej pięści, jest dość duże stosunkowo do wieku we wczesnym dzieciństwie, a małe w okresie dojrzewania (jeżeli jesteś w okresie dojrzewania, przy treningach mogą pojawiać się zawroty głowy spowodowane tym, iż serce nie nadąża w przetłaczaniu krwi, sytuacja taka może również występować gdy nagle wstajemy z łóżka). U dorosłego człowieka serce wazy ok. 0,3 do 0,5 kg. W sercu występuje jama podzielona na cztery części tj. komora prawo i lewa oraz lewy i prawy przedsionek. Prawy przedsionek jest oddzielony od prawej komory zastawką trójdzielną zaś lewy przedsionek od lewej komory zastawką dwudzielną(mitralną). Między komorami i przedsionkami występuje przegroda serca odpowiednio: międzykomorowa i międzyprzedsionkowa, oddzielając lewą część serca od prawej. Występują również zastawki półksiężycowate na granicy komór i dużych naczyń krwionośnych (aorty i pnia płucnego).Ściany serca składają się z 3 warstw; wewnętrznej- wsierdzie, środkowej- śródsierdzie(mięsień właściwy serca) i zewnętrznej- nasierdzie. Ściany przedsionków są cieńsze niż ściany Komor, spowodowane jest to tym iż przedsionki tłoczą krew tylko do komór, natomiast komory tłoczące krew do obiegu muszą wytworzyć większe ciśnienie, szczególnie gruba jest prawa komora serca która tłoczy krew do obiegu obwodowego(dużego). Serce otacza błona surowicza(osierdzie) składająca się z dwóch warstw między którymi występuje niewielka ilość płynu osierdziowego zapobiegającego tarciu między ścianami serca a i innymi narządami. Serce charakteryzuje się zdolnością do samoistnego kurczenia. Zainicjowanie skurczu serca następuje samoistnie w węźle zatokowo-przedsionkowym (regularna, niewymuszona depolaryzacja komórek węzłów rozrusznikowych), stąd pobudzenie rozprzestrzenia się na węzeł przedsionkowo-komorowy i pęczek przedsionkowo-komorowy(Hisa) oraz jego odgałęzienia(włókna Purkiniego).Powoduje to skurcz przedsionków a następnie komór. Jest to rytm podstawowy który modyfikuje praca ośrodków nerwowych. Wyróżniamy dwa ośrodki kontrolujące pracę serca; współczulny- w rdzeniu kręgowym, na poziomie klatki piersiowe(pobudza) oraz przywspółczulny- rdzeń przedłużony(spowalnia). Bodźce elektryczne powodują że kurczy się mięsień serca. Najpierw skurczowi ulegają przedsionki, wypychając krew przez otwarte zastawki (mitralne po lewej stronie i trójdzielne po prawej) do komór. Później impuls dociera do lewej i prawej komory które kurcząc się „wyciskają” krew odpowiednio do aorty i pnia płucnego. W tym czasie zastawki na granicy przedsionków i komór są już zamknięte, dzięki temu krew nie cofnie się do tych ostatnich. Później następuje rozkurcz, przedsionki i komory zwiększają swoją objętość, tworząc podciśnienie, które niejako zasysa krew do jam serca.
Prawa komora tłoczy krew do pnia płucnego który rozdziela się na dwie tętnice płucne biegnące do płuc (lewego i prawego) tam dzieli się na coraz mniejsze tętniczki, aż w końcu na naczynia włosowate oplatające pęcherzyki płucne, tam krew pobiera tlen a oddaje dwutlenek węgla. Już utlenowana krew płynie żyłami płucnymi(po dwie z każdego płuca) do lewego przedsionka, a następnie do lewej komory. Z lewej komory pompowana jest do najgrubszej tętnicy w naszym organizmie(aorty)- obiegu dużego(obwodowego). Od niej odchodzą mniejsze tętnice dostarczające krew do rożnych części ciała. Tętnice dzielą się na coraz drobniejsze naczynie krwionośne. W najcieńszych naczyniach- włosowatych- następuje wymiana transportowanych substancji między krwią a otaczającymi je komórkami, w wymianie tej pośredniczy płyn tkankowy. Wyróżniamy również tętnice: Wieńcową- dostarcza tlen do komórek serca, wątrobową- transportuje utlenowaną krew do wątroby, tętnicę krezową(jelitową)- dostarcza utlenowaną krew do jelita oraz pobiera substancje odżywcze. Krew która pobrała z kosmków jelitowych substancje odżywcze płynie żyłą wrotną do wątroby gdzie zostaje oczyszczona ze wszystkich zbędnych i szkodliwych substancji, które zostają neutralizowane (a więc możemy odpowiedzieć sobie na pytanie które nurtuje tak wiele osób ”czy alkohol ma wpływ na nasze mięśnie??” odpowiedź brzmi NIE. Alkohol pobrany z układu pokarmowego nie ma styczności z naszymi mięśniami, jest bezpośrednio transportowany do wątroby i nerek gdzie zostaje neutralizowany). Wszystkie naczynia włosowate łączą się w coraz to grubsze żyły, aż w końcu łączą się w żyły: główną górną i dolną, którymi odtlenowana krew dociera do prawego przedsionka a następnie prawej komory. Następnie cykl znowu się powtarza…
Ścianę pojedynczego naczynia tworzą 3 warstwy:
a) zewnętrzna, łącznotkankowa zwana przydanką
b) środkowa, zbudowana z włókien kolagenowych sprężystych i mięśni gładkich
c) wewnętrzna, zbudowana z włókien kolagenowych sprężystych i mięśni gładkich
Tętnicami krew zawsze płynie z serca, a zatem płynie pod dużym ciśnieniem, tętnice mają grubą warstwę mięśniową, nie posiadają zastawek, są sprężyste. Żyły mają cienką warstwę mięśniową, są elastyczne i posiadają zastawki, gdyż prowadzą krew do serca pod niskim ciśnieniem, zastawki uniemożliwiają cofanie się krwi . Naczynia włosowate zbudowane są z jednej warstwy- śródbłonka.
Substancje wpływające na przepływ krwi:
-Ośrodkowo:
Acetylocholina- opóźnia impuls w węzłach rozrusznikowych; rozszerza ściany naczyń krwionośnych
Noradrenalina- przyśpiesza impuls w węzłach i wzmaga kurczliwość mięśnia sercowego, powoduje skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych
Adrenalina- podobnie jak noradrenalina; w stresie
Hormony tarczycy
-Miejscowo
ANP- hormon przedsionkowy wpływający na wzrost diurezy wodnej i natriurezy(w nerkach)
Bradykinina- rozszerza naczynia, uwalniana np. po pobudzeniu gruczołów ślinowych i potowych
Histamina- zwiększa przepuszczalność naczyń włosowatych(obrzęki w stanach zapalnych)
Serotonina- skurcz mięśniówki uszkodzonych naczyń.
Źródła: BIOLOGIA Vademecum maturalne 2008 wyd. OPERON
Biologia- kształcenie w zakresie podstawowym wyd. WSiP
http://www.anatomia.webd.pl/krwionosny.html (http://www.anatomia.webd.pl/krwionosny.html)
http://www.resmedica.pl/rmart0001.html (http://www.resmedica.pl/rmart0001.html)
Wiedza zdobyta na lekcjach Biologii:)
opracował milo90
- transportuje hormony z miejsc ich wytwarzania do komórek docelowych
- transportuje zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii z tkanek do wątroby i nerek
- transportuje ciepło między ośrodkami produkującymi ciepło (np: wątroba, mięśnie szkieletowe, brunatna tkanka tłuszczowa) a odbiorcami ciepła (skóra, nerki)
- pełni rolą odpornościową
- uczestniczy w utrzymaniu odpowiedniego pH, zapewnia komórkom środowisko stałe pod względem chemicznym i fizycznym.
Na układ krwionośny składają się:
- serce
- naczynia krwionośne
Serce człowieka to mięśniowy twór zbudowany z tkanki swoiście poprzecznie prążkowanej tzw. sercowej. Serce położone jest w śródpiersiu, podstawą zwrócone do obojczyków a wierzchołek stożka sercowego sięga siódmego lewego międzyżebrza. Serce jest wielkości naszej zaciśniętej pięści, jest dość duże stosunkowo do wieku we wczesnym dzieciństwie, a małe w okresie dojrzewania (jeżeli jesteś w okresie dojrzewania, przy treningach mogą pojawiać się zawroty głowy spowodowane tym, iż serce nie nadąża w przetłaczaniu krwi, sytuacja taka może również występować gdy nagle wstajemy z łóżka). U dorosłego człowieka serce wazy ok. 0,3 do 0,5 kg. W sercu występuje jama podzielona na cztery części tj. komora prawo i lewa oraz lewy i prawy przedsionek. Prawy przedsionek jest oddzielony od prawej komory zastawką trójdzielną zaś lewy przedsionek od lewej komory zastawką dwudzielną(mitralną). Między komorami i przedsionkami występuje przegroda serca odpowiednio: międzykomorowa i międzyprzedsionkowa, oddzielając lewą część serca od prawej. Występują również zastawki półksiężycowate na granicy komór i dużych naczyń krwionośnych (aorty i pnia płucnego).Ściany serca składają się z 3 warstw; wewnętrznej- wsierdzie, środkowej- śródsierdzie(mięsień właściwy serca) i zewnętrznej- nasierdzie. Ściany przedsionków są cieńsze niż ściany Komor, spowodowane jest to tym iż przedsionki tłoczą krew tylko do komór, natomiast komory tłoczące krew do obiegu muszą wytworzyć większe ciśnienie, szczególnie gruba jest prawa komora serca która tłoczy krew do obiegu obwodowego(dużego). Serce otacza błona surowicza(osierdzie) składająca się z dwóch warstw między którymi występuje niewielka ilość płynu osierdziowego zapobiegającego tarciu między ścianami serca a i innymi narządami. Serce charakteryzuje się zdolnością do samoistnego kurczenia. Zainicjowanie skurczu serca następuje samoistnie w węźle zatokowo-przedsionkowym (regularna, niewymuszona depolaryzacja komórek węzłów rozrusznikowych), stąd pobudzenie rozprzestrzenia się na węzeł przedsionkowo-komorowy i pęczek przedsionkowo-komorowy(Hisa) oraz jego odgałęzienia(włókna Purkiniego).Powoduje to skurcz przedsionków a następnie komór. Jest to rytm podstawowy który modyfikuje praca ośrodków nerwowych. Wyróżniamy dwa ośrodki kontrolujące pracę serca; współczulny- w rdzeniu kręgowym, na poziomie klatki piersiowe(pobudza) oraz przywspółczulny- rdzeń przedłużony(spowalnia). Bodźce elektryczne powodują że kurczy się mięsień serca. Najpierw skurczowi ulegają przedsionki, wypychając krew przez otwarte zastawki (mitralne po lewej stronie i trójdzielne po prawej) do komór. Później impuls dociera do lewej i prawej komory które kurcząc się „wyciskają” krew odpowiednio do aorty i pnia płucnego. W tym czasie zastawki na granicy przedsionków i komór są już zamknięte, dzięki temu krew nie cofnie się do tych ostatnich. Później następuje rozkurcz, przedsionki i komory zwiększają swoją objętość, tworząc podciśnienie, które niejako zasysa krew do jam serca.
Prawa komora tłoczy krew do pnia płucnego który rozdziela się na dwie tętnice płucne biegnące do płuc (lewego i prawego) tam dzieli się na coraz mniejsze tętniczki, aż w końcu na naczynia włosowate oplatające pęcherzyki płucne, tam krew pobiera tlen a oddaje dwutlenek węgla. Już utlenowana krew płynie żyłami płucnymi(po dwie z każdego płuca) do lewego przedsionka, a następnie do lewej komory. Z lewej komory pompowana jest do najgrubszej tętnicy w naszym organizmie(aorty)- obiegu dużego(obwodowego). Od niej odchodzą mniejsze tętnice dostarczające krew do rożnych części ciała. Tętnice dzielą się na coraz drobniejsze naczynie krwionośne. W najcieńszych naczyniach- włosowatych- następuje wymiana transportowanych substancji między krwią a otaczającymi je komórkami, w wymianie tej pośredniczy płyn tkankowy. Wyróżniamy również tętnice: Wieńcową- dostarcza tlen do komórek serca, wątrobową- transportuje utlenowaną krew do wątroby, tętnicę krezową(jelitową)- dostarcza utlenowaną krew do jelita oraz pobiera substancje odżywcze. Krew która pobrała z kosmków jelitowych substancje odżywcze płynie żyłą wrotną do wątroby gdzie zostaje oczyszczona ze wszystkich zbędnych i szkodliwych substancji, które zostają neutralizowane (a więc możemy odpowiedzieć sobie na pytanie które nurtuje tak wiele osób ”czy alkohol ma wpływ na nasze mięśnie??” odpowiedź brzmi NIE. Alkohol pobrany z układu pokarmowego nie ma styczności z naszymi mięśniami, jest bezpośrednio transportowany do wątroby i nerek gdzie zostaje neutralizowany). Wszystkie naczynia włosowate łączą się w coraz to grubsze żyły, aż w końcu łączą się w żyły: główną górną i dolną, którymi odtlenowana krew dociera do prawego przedsionka a następnie prawej komory. Następnie cykl znowu się powtarza…
Ścianę pojedynczego naczynia tworzą 3 warstwy:
a) zewnętrzna, łącznotkankowa zwana przydanką
b) środkowa, zbudowana z włókien kolagenowych sprężystych i mięśni gładkich
c) wewnętrzna, zbudowana z włókien kolagenowych sprężystych i mięśni gładkich
Tętnicami krew zawsze płynie z serca, a zatem płynie pod dużym ciśnieniem, tętnice mają grubą warstwę mięśniową, nie posiadają zastawek, są sprężyste. Żyły mają cienką warstwę mięśniową, są elastyczne i posiadają zastawki, gdyż prowadzą krew do serca pod niskim ciśnieniem, zastawki uniemożliwiają cofanie się krwi . Naczynia włosowate zbudowane są z jednej warstwy- śródbłonka.
Substancje wpływające na przepływ krwi:
-Ośrodkowo:
Acetylocholina- opóźnia impuls w węzłach rozrusznikowych; rozszerza ściany naczyń krwionośnych
Noradrenalina- przyśpiesza impuls w węzłach i wzmaga kurczliwość mięśnia sercowego, powoduje skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych
Adrenalina- podobnie jak noradrenalina; w stresie
Hormony tarczycy
-Miejscowo
ANP- hormon przedsionkowy wpływający na wzrost diurezy wodnej i natriurezy(w nerkach)
Bradykinina- rozszerza naczynia, uwalniana np. po pobudzeniu gruczołów ślinowych i potowych
Histamina- zwiększa przepuszczalność naczyń włosowatych(obrzęki w stanach zapalnych)
Serotonina- skurcz mięśniówki uszkodzonych naczyń.
Źródła: BIOLOGIA Vademecum maturalne 2008 wyd. OPERON
Biologia- kształcenie w zakresie podstawowym wyd. WSiP
http://www.anatomia.webd.pl/krwionosny.html (http://www.anatomia.webd.pl/krwionosny.html)
http://www.resmedica.pl/rmart0001.html (http://www.resmedica.pl/rmart0001.html)
Wiedza zdobyta na lekcjach Biologii:)
opracował milo90