Cholesterol

[tm7]

Wstęp

Już na początku XX wieku odkryto związek między schorzeniami układu krążenia, a cholesterolem. Zwiększone stężenie "złego" cholesterolu i wolnych trójacylogliceroli w osoczu krwi należy do najważniejszych czynników ryzyka miażdżycy. Kiedy krew swobodnie przepływa przez naczynia krwionośne, wraz z nią do każdej komórki dostarczane są substancje odżywcze i niezbędny do życia tlen. We krwi krążą również związki, które mogą od wewnątrz uszkadzać nasze tętnice (np. wolne rodniki). Powstające w ten sposób uszkodzenia sprawiają, że w miejscach tych zaczynają osadzać się substancje tłuszczowe (głównie cholesterol) oraz płytki krwi. Tworzą się złogi, które utrudniają dopływ krwi do wielu narządów. Tym samym, dociera do nich coraz mniej tlenu, a postępujące niedotlenienie narządów prowadzi do ich niewydolności. Zwykle zwężenie nie obejmuje wszystkich tętnic, pojawia się jedynie na pewnych odcinkach. Najczęściej dotyczy to tętnic wieńcowych, które doprowadzają krew do
serca. Należy jednak pamiętać, że cholesterol jest również prekursorem wielu ważnych, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu związków tj. hormony płciowe, hormony kory nadnercza, witamina D, kwasy żółciowe.

Podział:

· LDL - "zły cholesterol"
· HDL - "dobry cholesterol"

LDL - "zły cholesterol"
Są to lipoproteiny o niskiej gęstości. Powodują podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi przez jego transport z wątroby do tkanek - dlatego przyspieszają rozwój miażdżycy. Podwyższony poziom cholesterolu LDL zwiększa ryzyko chorób serca gdyż ta forma cholesterolu osadza się na ścianach tętnic. Aby ograniczyć poziom tej frakcji należy ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans (produkty pochodzenia zwierzęcego np. mięso, masło, tłuste mleko oraz margaryny utwardzane, ciastka, frytki, chipsy), zwiększyć spożycie żywności zawierającej błonnik rozpuszczalny, utrzymywać prawidłową masę ciała.

HDL - "dobry cholesterol"
Są to lipoproteiny o wysokiej gęstości. Powodują obniżenie całkowitego poziomu cholesterolu we krwi przez jego transport do wątroby, skąd jest wydalany - dlatego działają korzystnie, hamując rozwój miażdżycy naczyń. HDL zbiera zbędny cholesterol i przenosi go z powrotem do wątroby, żeby został przetworzony przez organizm. Może również usuwać cholesterol zalegający w tętnicach czyli cofać miażdżycę.

Źródła w żywności:
Jedynym źródłem "złego cholesterolu" w diecie są produkty pochodzenia zwierzęcego, a produkty roślinne (nawet te o dużej zawartości tłuszczu) nie zawierają go. Zbyt duża zawartość "złego cholesterolu" w diecie może zwiększać poziom tego składnika w surowicy krwi, choć niektórzy ludzie posiadają podwyższone "spalanie" cholesterolu pochodzącego z żywności pochodzenia zwierzęcego. Dla pozostałych jednym z zabiegów ochronnych jest ograniczenie dziennego spożycia cholesterolu do 300 mg.

Produkt/ Ilość "złego" cholesterolu" w mg/100 g produktu
Baranina 66
Cielęcina 82
Indyk 82
Jaja świeże całe 578
Jaja świeże żółtko 1592
Jogurt 12
Kaczka 70
Kaszanka 100
Kawior 50
Kiełbasa biała 100
Królik 65
Kurczak mięso z nóg 83
Kurczak mięso z piersi 64
Kurczę gotowane 87
Łosoś 360
Makrela 95
Masło 336
Mózg cielęcy 2830
Mleko krowie 3,5% tłuszczu 14
Mleko w proszku pełne 109
Nerki gotowane 804
Okoń 38
Ozór wołowy 108
Pasztetowa 123
Płuca wołowe 350
Pstrąg 55
Sardynka w oleju 120
Serca drobiowe 136
Słonina świeża 99
Smalec 95
Ser camembert 92
Ser edamski 133
Szpik kostny 3000
Śledź 64
Śmietana 20% 66
Śmietana kremowa 35% 120
Tran 850
Tuńczyk w oleju 55
Wątroba wieprzowa 360
Wieprzowina – schab 61
Wołowina 75

Prawidłowe stężenie cholesterolu we krwi:
Prawidłowe stężenie we krwi osób dorosłych:
· Cholesterol całkowity [mg/dl]
wskazane: poniżej 200
poziom graniczny: 201-239
niewskazane: 240 i powyżej
· Cholesterol LDL ("zły cholesterol") [mg/dl]
wskazane: poniżej 130
poziom graniczny: 131-159
niewskazane: 160 i powyżej
· Cholesterol HDL ("dobry cholesterol") [mg/dl]
wskazane: powyżej 45
poziom graniczny: 41-45
niewskazane: poniżej 40
· Trójglicerydy [mg/dl]
wskazane: poniżej 150
poziom graniczny: 151-199
niewskazane: powyżej 200

W przypadku podwyższonego stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi ważne jest zastosowanie skutecznej diety niskocholesterolowej.

źródło: http://zdrowezywienie.w.interia.pl

[tm7]

nie znalazłem wcześniej nic o cholesterolu na forum, mam nadzieję że nie powieliłem tematu i komuś się to przyda ;)

[lg team]

niewatpliwie tak, ale kwestia sporna

znam goscia ok 40 lat, trenuje od dziecka najpierw ciezary (mistrz polski) pozniej amatorska bb (3 i 1 miejsce w juniorach i seniorach) i od zawsze pamietam ze jadl co chcial, nie patrzyl na to czy tamto,

1 x dziennie mac musial byc i jest nadal

mimo masy towaru jaki wladowal w siebie i nadal laduje (obecnie jest na sesji gh + slin + t3 + npp + aga + wins + masteron + prop) cholestrol jest ksiazkowy...

co z tego wynika...? ze w pewnej mierze (bo nie wiem czy w wiekszej czy mniejszej) za poziom chol odpowiadaja predyzspozycje do pewnych chorob / schorzen...

[tm7]

hmm jego szkodliwość zależy pewnie też od wieku, nawet reklamy w tv które są na temat produktów które obniżają cholesterol itd są adresowane do starszych ludzi , w reklamach przeważnie pojawia się jakiś dziadek i babcia...

[Kilu]

Ciąg dalszy

Z różnych powodów opinia publiczna postawiła cholesterol jako wroga nr 1 naszego organizmu: zatkane tętnice, zawały serca, rozwój miażdżycy, to wszystko jego sprawa. Niektórzy ludzie, kierując się taką opinią popadają w dużą skrajność i zaczynają unikać w diecie tłuszczów. Trzeba jednak mocno podkreślić, że nasz organizm potrzebuje cholesterolu.

I niezbędny, i zły
Jest on konieczny do prawidłowego funkcjonowania tkanek i narządów, służy do produkcji hormonów, kwasów żółciowych i prowitaminy D3, z której w skórze może pod wpływem promieni ultrafioletowych (ze słońca) powstać aktywna witamina D Wg ogólnie przyjętych norm poziom cholesterolu nie powinien przekraczać 200mg/dl, poziom od 200 do 239mg/dl jest uważany za granicę ryzyka. Organizm może otrzymać cholesterol z dwóch źródeł. Największą fabryką cholesterolu jest wątroba produkująca około 1g dziennie. Około 20 - 40% tego składnika pochodzi w organizmie z pożywienia. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy podaż cholesterolu z pożywienia nie powinna przekroczyć 300 mg na dobę. Nadmierne spożycie może wpływać na wzrost stężenia jego we krwi, a to z kolei może powodować większą zachorowalność na chorobę niedokrwienną serca.

LDL czy HDL
W ogólnej liczbie cholesterolu w organizmie ważny jest jego profil, który uzależniony jest od rodzaju białka transportowego. W osoczu krwi cholesterol występuje w powiązaniu z białkami w postaci lipoprotein. Wyróżniamy lipoproteiny o dużej gęstości HDL i małej gęstości LDL. Te o niskiej gęstości transportują cholesterol do komórek ustrojowych m.in. do nabłonka naczyń tętniczych, gdzie w pewnych warunkach może on odkładać się na ściankach tętnic w postaci blaszek miażdżycowych, dlatego cholesterol LDL nazywany jest "złym cholesterolem". Natomiast cholesterol zawarty we frakcji HDL ma działanie ochronne, przeciwmiażdżycowe i nazywany jest "dobrym cholesterolem". HDL transportuje cholesterol z naczyń tętniczych do wątroby. Im wyższy jest poziom we krwi HDL tym większe nadzieje odnośnie hamowania rozwoju miażdżycy. W przypadku żywności taki podział nie istnieje. We wszystkich produktach cholesterol jest tym samym związkiem. Produkty bogate w cholesterol obrazuje poniższa tabela*.
Tabela Zawartość cholesterolu w wybranych tłuszczach zwierzęcych oraz produktach mięsnych w mg/100 g produktu wg różnych źródeł

Wyszczególnienie mg/100g produktu Wyszczególnienie mg/100g produktu Smalec 92 Mózg barani gotowany 2200 Łój wołowy 109 Nerki baranie 610 Bekon surowy 57 Nerki wieprzowe 700 Indyki surowe 81 Nerki wołowe 690 Indyki pieczone 100 Ozory wieprzowe gotowe do spożycia 101 Kurczaki 160 Ozory cielęce gotowe do spożycia 100 Kurczaki surowe 110 Ozory wołowe gotowe do spożycia 180 Kurczaki pieczone 120 Płuca surowe >2000 Masło śmietankowe 220 Serca wołowe i cielęce gotowe do spożycia 150 Mięso baranie surowe 79 Serca wieprzowe gotowe do spożycia 150 Mięso baranie gotowane 110 Śmietana 12-procentowa 39 Mięso wieprzowe surowe 72 Śmietana 18-procentowa 56 Mięso wieprzowy gotowe do spożycia 110 Wątroba cielęca 370 Mięso wołowe surowe 65 Wątroba barania 430 Mięso wołowe gotowe do spożycia 82 Wątroba wieprzowa 290 Mięso cielęce gotowe do spożycia 71 Wątroba wołowa 270 Mięso zająca gotowe do spożycia do spożycia 60 Szynka 33 Mleko 2% 8 Salami 79 Mleko pełnotłuste 13 Żółtko jaka (w 1 jajku około 300 mg) 1790 Mózg cielęcy i barani 3100 l
Źródło "Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu" pod red. J. Gawęckiego i L. Hryniewieckiego. Wyd. PWN. Warszawa 2003.

Nasycone i nienasycone
Aby organizm radził sobie z cholesterolem nasza dieta powinna być bogata w cholinę i inozytol, lecytynę a także witaminy B3, B6, E, C, magnez, otręby i warzywa zawierające błonnik, który nasila wydalanie cholesterolu z żółcią. Należy też zastąpić nasycone kwasy tłuszczowe, kwasami jednonienasyconymi i wielonienasyconymi. Ustalono, że kwasy nasycone (palmitynowy, stearynowy, mirystynowy, laurynowy) wykazują silne działanie hiperchlesterolemiczne, a więc podnoszą zawartość cholesterolu we krwi, przyspieszając w ten sposób zmiany w tętnicach. Występują one obficie w tłuszczach zwierzęcych np. w smalcu, maśle, słoninie.

Kwasy jednonienasycone zmniejszają ilość cholesterolu całkowitego. Badania wykazały, że zachorowalność na miażdżycę jest niska w rejonie Morza Śródziemnego, gdzie rozpowszechnione jest spożycie oliwy z oliwek będącej źródłem tych kwasów. Ponadto możemy je znaleźć w orzechach ziemnych, migdałach, awokado.

Wyróżniamy jeszcze kwasy tłuszczowe wielonienasycone, które pełnią w organizmie różnorodne funkcje. Badania wykazują, że tłuszcze roślinne obfitujące w wielonienasycone kwasy głównie pochodzące z rodzin n-6 korzystnie wpływają na gospodarkę lipidową ustroju. Obniżają zawartość cholesterolu a także zapobiegają powstaniu zakrzepów naczyniowych. Bogate w te kwasy są oleje: słonecznikowy, kukurydziany, sojowy. Kwasy tłuszczowe z rodziny n-3, które występują w tłuszczach rybich (np. w makreli, tuńczyku, łososiu, sardynce) obniżają także ilość stężenia cholesterolu we krwi. Badania przeprowadzone na Eskimosach, których dieta obfituje w ryby potwierdziły małą częstotliwość występowania choroby wieńcowej. Spożycie 1g kwasów tłuszczowych n-3 dziennie może zmniejszyć o 40% ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca u mężczyzn.

[Kilu]

Warto zrezygnować
Wyniki niedawno przeprowadzonych badań nie tylko potwierdzają istnienie związku pomiędzy spożyciem cukru i alkoholu a miażdżycą ale sugerują, że te składniki pożywienia najbardziej ze wszystkich przyczyniają się do wysokiego poziomu cholesterolu. Należy unikać palenia papierosów, picia alkoholu, jedzenia słodyczy.

Dieta przeciętnego Polaka bardzo odbiega od zaleceń specjalistów, dlatego nie możemy się dziwić, że zajmujemy czołowe miejsce pod względem zachorowalności i zgonów z powodu chorób cywilizacyjnych. Konieczne są więc duże zmiany w naszych przyzwyczajeniach umożliwiające zmniejszenie o 1/3 spożycia tłuszczów ogółem oraz nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu a wzrost spożycia kwasów nienasyconych. Sprzyjać temu będzie preferowanie chudych gatunków mięsa, wędlin, olejów roślinnych i miękkich margaryn. Szczególną uwagę zwróćmy na owoce i warzywa, które cholesterolu nie zawierają.

Zródło:http://www.profesor.pl/mat/n10/n10_m_golinska_040329_1.php na tej stronie tabelka

[Conan91]

Przeciez badania udowodniły, że w jajkach jest cholesterol HDL wiec zdrowy.
Więc dlaczego w 100g jajek jest około 500mg złego cholesterolu
Chyba ze mi w szkole kit wciskaja

[tm7]

mój kolega ma podwyższony cholesterol i ostatnio jak był u lekarza to usłyszał żeby nie jeść za dużo jajek ( ok. 2 na tydzień ) i unikać tłuszczów zwierzęcych

co do jajek to ten lekarz też nie sprecyzował bo człowiek który ma już podwyższony cholesterol powinien ograniczyć spożywanie "żółtek" do 2 na tydzień , białka można jeść bez ograniczeń

[tm7]

link do ciekawej strony o cholesterolu:

http://cholesterolinfo.fm.interia.pl/